…Rusiyanın bir sıra bölgələrindəki arxivlər sovet dövründə repressiyaya məruz qalanlarla bağlı sənədləri tədqiqatçılara təqdim etməyi dayandırıb.
SİA xarici qaynaqlara istinadən xəbər verir ki, bu barədə “Sverdlovskda repressiyalar” kanalının müəllifi Oleq Novoselov məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, cümə günü Sverdlovsk vilayətinin İnzibati Orqanlarının Dövlət Arxivindən tədqiqatçılara məlumat verilib ki, bu cür fayllar indi yalnız repressiyaya məruz qalanların qohumları üçün əlçatan olacaq.
Onlar sənədlərin “məhdud paylanan rəsmi məlumat” kimi təsnifləşdirilməsi prosedurunu nəzərdə tutan 38 saylı Rosarxiv Sərəncamını (2025-ci il mart tarixli) misal çəkiblər. O, “Rosarxiv”in (arxivlərin işini koordinasiya edən dövlət qurumu) arxiv sənədlərinin yayılması “Rusiya Federasiyasının maraqlarına potensial təhlükə” törətdiyi təqdirdə onlara girişi bloklaya biləcəyi proseduru müəyyən edir.
Novoselovun sözlərinə görə, bir sıra digər bölgələrdə də insanlar oxşar problemlə üzləşiblər.
Xüsusilə, aydınlaşdırmaq üçün Rosarxiv, Ədliyyə Nazirliyi və Rusiya Federasiyası Prezidentinin İcra Aparatı ilə əlaqə saxlayan tədqiqatçı Vasili Redekop da eyni şeyi edib.
Onun LiveJournal-da yerləşdirdiyi departamentlərin cavablarında arxiv məlumatlarının “tarixi faktların və hadisələrin təhrif edilməsindən və ya onların tamamilə yanlış şərh edilməsindən və ya dost olmayan dövlətlərin və ərazilərin maraqlarına uyğun istifadə edilməsindən” qorunmasının zəruriliyi vurğulanır.
Rəsmilər Rusiya arxivlərindən “həssas məlumatlar” əldə edə bilən “xarici agentlər” və xarici vətəndaşları xüsusi olaraq ayırıblar.
…Rosarxivə bu səlahiyyətlərin verilməsi, ilk növbədə, Rusiya Federasiyasına misli görünməmiş iqtisadi, siyasi və informasiya təzyiqi və xarici dövlətlərin Rusiya Federasiyasına, Rusiya hüquqi şəxslərinə və fiziki şəxslərə qarşı qeyri-dost hərəkətləri fonunda Rusiya Federasiyasının maraqlarının müdafiəsi zərurəti ilə diktə edilib.
Novoselov vurğulayır ki, belə bir təcrübə siyasi repressiya ilə bağlı araşdırmaları qeyri-mümkün edəcək.
Bu qadağa “Arxiv işi haqqında” federal qanunla ziddiyyət təşkil edir, o qeyd edib ki, “…sözləri bir kənara qoysaq, heyrətə gətirir ki, federal qanuna deyil, bəzi qanunvericilik aktlarına etibar etmək mümkün olub ki, onların dəqiqləşdirmələri mövcud qanunu tamamilə ləğv edə bilər”.
125-FZ saylı Federal Qanun vətəndaşın şəxsi və ailə sirri, şəxsi həyatı, təhlükəsizliyinə təhlükə yaradan məlumatlar haqqında məlumatları özündə əks etdirən arxiv sənədlərinə onların yaradıldığı tarixdən etibarən 75 illik məhdudiyyət qoyur.
Əli Babayev
